Het verhaal van Sam (34)

Sam (34) woont in het centrum. Hen zingt, acteert en schrijft om maatschappelijke thema’s aan te kaarten.

Depressies
“We hadden het thuis nooit over psychische problemen. Het was meer van ‘papa heeft een ziekte in zijn hoofd’ – heel vaag. Inmiddels begrijp ik dat hij chronisch depressief is. Er is nu meer info beschikbaar over mentale gezondheid dan toen. Ik las pas op mijn 17e voor het eerst iets over depressies. Ik herkende veel en besefte dat ik zelf depressief was. Na mijn eerste depressie heb ik elk jaar een depressie gehad. Dat ik steeds weer terugviel, kwam bijvoorbeeld omdat de pillen niet meer werkten. 
Volgens de psychiater komen mijn depressies voort uit een Posttraumatische Stressstoornis (PTSS). Zolang de PTSS niet is opgelost, blijven die depressies terugkomen. De PTSS komt door mijn onveilige jeugd. Ik ben opgegroeid in Rotterdam, maar ging op mijn 20e naar een Gronings blijf-van-mijn-lijfhuis. In mijn jeugd ben ik seksueel misbruikt. Daarnaast was er huiselijk geweld.” 

Jehova’s Getuigen 
“Mijn ouders zijn geboren in Eritrea. Eritrese normen en waarden zijn compleet anders dan Nederlandse. De Eritrese cultuur is gesloten, terwijl ik mijn stem wil laten horen. Sinds ik uit huis ben, heb ik meer vrijheid maar verloor ik het contact met mijn familie. Gelukkig spreek ik sinds enkele jaren mijn broertje af en toe.
In Rotterdam zat ik als praktiserend moslim in een islamitische bubbel. In Groningen kwam ik in aanraking met andere gelovigen, zoals Jehovah’s Getuigen. Ik vond dat ze mooi over het geloof spraken. Als moslim vreesde ik God en zijn bestraffingen. Jehova’s kijken anders tegen God aan. Voor hen is hij een vriend, een vaderfiguur. Omdat ik toen enigszins wankelde in mijn eigen religie, trok hun geloof me aan en werd ik Jehova’s Getuige.
Ik besef nu dat ik ook een nieuwe familie zocht. Ik had alles achter me gelaten en voelde me alleen. De Jehova’s gaven mij de warmte die ik zocht. Maar dat veilige gevoel verdween toen ik opbiechtte dat ik op vrouwen viel en met een vrouw had geslapen. In maart 2022 werd ik verstoten door de Jehova-gemeenschap.” 

Tegenstrijdige gevoelens
“Ik verhuisde naar Amsterdam, waar ik begon als verpleegkundige bij het OLVG West. Eerst woonde ik in Nieuw-West, later in een woongroep met vier queer vrouwen in de Jordaan. Lange tijd had ik tegenstrijdige gevoelens. Als Jehova had ik geleerd dat er maar één waarheid is en dat alles wat afwijkt slecht is. Ik voelde me schuldig dat ik mijn vrienden en God pijn had gedaan met mijn gedrag. Tegelijkertijd voelde ik me bevrijd toen ik op mijn eerste Pride stond. 
Kort daarna hoorde ik dat ik was toegelaten tot de Poetry Circle, een spoken word-opleidingstraject. Ik was zowel blij als verdrietig. Als Jehova moest ik politiek neutraal zijn, terwijl ik met mijn woordkunst maatschappelijke thema’s wilde aankaarten. Ik was nu vrij om dat te doen, maar had hier nog geen vrienden om mijn nieuws mee te delen.” 

Suïcidale gedachten
“Het feit dat ik voor de tweede keer iets groots had verloren en weer opnieuw moest beginnen, bleek te veel te zijn. Sinds anderhalf jaar zit ik ziek thuis. Ik heb drie opnames in een jaar gehad, waaronder één van drie maanden in de kliniek in de Eerste Constantijn Huygensstraat. 
Tijdens mijn depressies ben ik soms somber, kan ik suïcidale gedachten hebben en me leeg voelen. Alles wat ik doe kost enorm veel moeite, waardoor ik moeilijk in actie kom. Mijn depressies beïnvloeden alle domeinen in mijn leven. Mijn huidige depressie is anders dan de andere: langer én ‘hoe het voelt’. Deze depressie lijkt niet van mij te zijn. Het is alsof die bij de geboorte is verwisseld.” 

Wachtlijsten
“Zonder behandeling kom ik er niet uit. Ik heb me aangemeld voor de Kortdurende Psychodynamische Steungevende Psychotherapie bij het NPI. Deze therapie pakt mijn depressies aan, met inachtneming van mijn persoonskenmerken én trauma. Door de wachtlijsten in de GGZ kan ik helaas pas in oktober beginnen, terwijl ik al anderhalf jaar ziek ben. 
Ondertussen krijg ik steun van een ambulant zorgteam. Binnenkort heb ik het met mijn psychiater over het afbouwen van mijn medicatie; ook dit antidepressivum werkt niet. Om de twee weken praat ik met een psychiatrisch verpleegkundige over hoe het met me gaat. Praten is fijn, maar helpt niet. Ik moet behandeld worden.”

Activisme 
“Om overeind te blijven, probeer ik dingen te doen die me normaalgesproken blij maken. Ik ga naar arthouse-films, speel piano, zing en sta op het toneel. Momenteel tour ik met een voorstelling van Live Your Story, een stichting die streeft naar een inclusieve samenleving. Daarnaast schrijf ik graag. Bij de songs die ik schrijf laat ik me inspireren door artiesten als S10 en Wende Snijders. Ook schrijf ik teksten voor mijn optredens als spoken word-artiest. Ze gaan onder meer over Gaza, mentale gezondheid, racisme en gendergelijkheid. Er is zoveel in de wereld om voor op te komen. Mijn activisme is een vorm van zingeving.
Ik schrijf graag in Nowhere, het productiehuis in Oost waar ik twee opleidingstrajecten van Poetry Circle heb gedaan, en in filmhuis Lab 111 in Oud-West. Hoewel ik in Amsterdam soms de natuur mis, zit ik hier goed. Er zijn veel creatieve plekken en over het algemeen voel ik me veilig als queer en non-binair. Ik heb me nooit vrouw of man gevoeld, maar kom daar pas sinds vorig jaar voor uit.” 

Mini-familie
“Ik hoop dat ik mijn depressies de baas word en een goed leven krijg. Ondanks mijn depressie zie ik wel wat ik al heb: een mini-familie. Ik heb een vriendin waarvan ik houd en die van mij houdt. Dankzij haar sta ik niet meer alleen. We zitten in een fijn en stabiel vriendennetwerk. We zijn er voor elkaar en motiveren elkaar om het beste uit onszelf te halen. Ik ben trots op mijn kracht om een mooi leven voor mezelf te creëren. Ik heb mijn eigen community opgezet en doe dingen waarvan ik als kind al droomde: ik laat mijn stem horen.”